Wysokość alimentów ustala sąd, nie jest ona jednak określona raz na zawsze. W niektórych sytuacjach wysokość alimentów można obniżyć. Przeczytajcie, w jakich przypadkach i na jakich warunkach jest to możliwe.

Kwestię alimentów oraz ich wysokości poruszałem na blogu już kilkakrotnie, wskazując m.in. na sposób ustalenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka, zasady ustalania wysokości alimentów przysługujących na dziecko czy też opis warunków, jakie należy spełnić, aby alimenty otrzymać. Tym razem skupię się na interesach drugiej strony, czyli osoby zobowiązanej do płacenia alimentów. Kiedy i w jaki sposób można obniżyć wysokość alimentów?

Na początek warto przypomnieć, że alimenty mogą obciążać nie tylko rodziców względem dzieci, ale także byłego małżonka na rzecz małżonka uprawnionego (wspominałem o tym w artykule Rozwód z orzeczeniem o winie – przesłanki i konsekwencje) oraz dzieci względem rodziców.

Kto jest zobowiązany do świadczeń alimentacyjnych?

rodzice na rzecz dzieci,
małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego na rzecz małżonka niewinnego (w przypadku pogorszenia się jego stopy życiowej),
małżonek na rzecz małżonka, który nie został uznany za wyłącznie winnego (przy rozwodzie bez orzekania o winie lub z winy obu stron), jeśli znajdzie się w niedostatku,
pozostali krewni w linii prostej oraz rodzeństwo.

Kolejność osób zobowiązanych do świadczeń alimentacyjnych została unormowana w art. 129 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, być może będzie przedmiotem odrębnego artykułu. W tym miejscu zaznaczę jedynie, że krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym. Obowiązek alimentacyjny to nic innego jak obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania.

Niezależnie jednak od tego, kto i na rzecz kogo został zobowiązany do świadczeń alimentacyjnych, w określonych sytuacjach możliwa jest modyfikacja obowiązku alimentacyjnego – bądź to poprzez obniżenie jego wysokości, bądź też poprzez całkowite uchylenie obowiązku alimentacyjnego.

Aby do tej modyfikacji doprowadzić, należy zwrócić się do sądu z pozwem o obniżenie alimentów bądź o uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Zgodnie z przepisem art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zmiany orzeczenia bądź umowy o świadczenie alimentacyjne można żądać w przypadku zmiany stosunków. Wynika z tego, że zmiany wysokości świadczenia alimentacyjnego można domagać się niezależnie od tego, czy jego źródłem jest orzeczenie sądu, czy umowa zawarta między uprawnionym a zobowiązanym.

Ustawa nie zawiera jakichkolwiek ram czasowych na wystąpienie z pozwem o obniżenie alimentów, a zatem z pozwem można wystąpić w każdym czasie, pod warunkiem, że nastąpiła istotna zmiana stosunków. Zmiana stosunków może oznaczać zmniejszenie lub zwiększenie się możliwości finansowych osoby zobowiązanej do świadczeń alimentacyjnych, ale też może oznaczać zmianę potrzeb uprawnionego (zwiększenie się tych potrzeb lub też ich ograniczenie). Podkreślić należy, że zmiana stosunków powinna mieć charakter istotny.

Do okoliczności mogących mieć wpływ na zmianę sytuacji finansowej zobowiązanego może zaliczać się jego kolejne małżeństwo i powstanie po jego stronie w związku z jego zawarciem nowych prawnorodzinnych obowiązków o charakterze majątkowym. W wyniku zawarcia małżeństwa sytuacja finansowa zobowiązanego może się pogorszyć w stopniu uzasadniającym zmniejszenie alimentów w związku z koniecznością ponoszenia kosztów utrzymania małżonka, a niekiedy również innych osób (np. pasierbów).

Również prowadzenie przez uprawnionego do alimentów małżonka wspólnego gospodarstwa domowego z konkubentem, co zazwyczaj jest zasadą, może powodować zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb rozwiedzionego małżonka, a niekiedy nawet je zaspokajać. Inne przykładowe przyczyny uzasadniające obniżenie wysokości alimentów lub całkowite uchylenie obowiązku alimentacyjnego to: urodzenie się zobowiązanemu kolejnego dziecka, wstąpienie przez osobę uprawnioną do alimentów w związek małżeński, zaprzeczenie ojcostwa przez zobowiązanego, podjęcie pracy zarobkowej przez uprawnionego i inne.

Jeśli masz dodatkowe pytania albo wątpliwości dot. obniżenia wysokości alimentów, skontaktuj się ze mną, chętnie pomogę.