We wpisie Podział majątku wspólnego a spółka cywilna zawarto ogólne uwagi dotyczące powstania wspólności majątkowej małżeńskiej oraz wskazano, że wraz z zawarciem małżeństwa, powstają w nim tak naprawdę trzy majątki (pod warunkiem nie jest zawierania intercyza), a więc:
1. majątek wspólny małżonków,
2. majątek żony,
3. majątek męża.
Wyjaśniono także, że – co do zasady – podejmowanie czynności zmierzających do uzyskania podziału majątku, w którym uwzględnione zostanie uczestnictwo jednego z małżonków w spółce cywilnej, lecz także w spółce osobowej (jawnej, partnerskiej, komandytowej i komandytowo – akcyjnej), ma uzasadnione podstawy wtedy, gdy spółka ta zawierana była podczas trwania małżeńskiej wspólności majątkowej. Więcej na ten temat we wskazywanym wpisie, który dostępny jest tutaj.
ZADZWOŃKiedy udziały w spółce lub akcje podlegają podziałowi
W tym miejscu zaznaczyć trzeba jedynie, że podobnie jak we wskazywanych wcześniej przykładach, zasadnicze znaczenie dla sprawy o podział majątku jest ustalenie, które ze składników majątku, w tym wynikające z uczestnictwa w spółkach kapitałowych udziały (spóła z. o. o.) lub akcje (spółka akcyjna, prosta spółka akcyjna) wchodzą w skład majątku wspólnego małżonków, które zaś do majątku odrębnego. Decydujące w tym kontekście jest to, czy zostały one nabyte w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej z majątku wspólnego, czy też z majątku odrębnego tego małżonka, który jest akcjonariuszem (w spółce akcyjnej lub prostej spółce akcyjnej) bądź wspólnikiem (w spółce z o. o.). Jeśli udziały lub akcje zostały nabyte z majątku wspólnego, stanowią one majątek wspólny małżonków i podlegają podziałowi, mimo że wspólnikiem w spółce z o. o. czy akcjonariuszem w spółce akcyjnej/prostej spółce akcyjnej pozostaje ten małżonek, któremu udziały te lub akcje przysługiwały. Prawa zatem korporacyjne, związane z uczestnictwem w spółce przysługiwać będą temu małżonkowi, który jest udziałowcem/akcjonariuszem, natomiast prawa majątkowe wchodzą w skład majątku wspólnego.
W przypadku nabycia ich z majątku odrębnego, stanowić one nadal będą majątek osobisty tego z małżonków, któremu udziały te bądź akcje przysługują.
W jaki sposób ustala się wartość udziałów lub akcji?
Przy dokonywaniu podziału majątku, w którym rozliczane będą akcje lub/i udziały ustala się ich wartość, według cen z chwili orzekania/dokonywania podziału. Powinno się to odbyć w sposób wskazany przez Sąd Najwyższy m.in. w wyroku z dnia 12.12.2013 r., II CSK 121/13, w którym Sąd ten wskazał, że art. 266 § 3 nie reguluje wprost metody wyceny samej spółki jak i wyceny występujących w niej praw udziałowych. Jednak ustawodawca zawarł w nim pewną wskazówkę. Posłużył się bowiem pojęciem „rzeczywistej wartości rynkowej udziału”. Rozumieć je należy, jako wartość „realna”, a więc wartość rynkowa, tj. wartość, jaką wspólnik uzyskałby na rynku, gdyby
sprzedawał przysługujące mu udziały w spółce osobie trzeciej w danym momencie, przy czym ustawa określa ten moment wyceny na dzień doręczenia pozwu wspólnikowi, który ma być wyłączony ze spółki. Powyższe analogicznie stosować należy do podziału akcji w spółce akcyjnej.
Decydujące zatem znaczenie ma wartość rynkowa akcji/udziałów przysługujących jednemu małżonkowi, a wchodzących w skład majątku wspólnego. Ustala się ją na dzień doręczenia pozwu o podział majątku lub też pozwu rozwodowego, zawierającego żądanie podziału majątku, w tym wymienionych wyżej jego składników, lecz według cen z chwili orzekania.
Dlaczego warto skorzystać z profesjonalnej obsługi prawnej
W praktyce proces o podział majątku często należy do skomplikowanych, w szczególności przy majątkach zróżnicowanych składnikowo; posiadanie zaś w majątku wspólnym udziałów bądź akcji, a więc uczestnictwo jednego z małżonków w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością lub też w spółce akcyjnej/prostej spółce akcyjnej (ale też uczestnictwo w spółkach osobowych: jawnej, partnerskiej, komandytowej czy komandytowo – akcyjnej) nie upraszcza procesu. W mojej ocenie sytuacja taka wymaga wsparcia profesjonalnego pełnomocnika – adwokata bądź radcy prawnego, specjalizującego się w podziałach majątków. Sprofilowane tematycznie kancelarie prawne (adwokackie, radcowskie) posiadają niezbędną wiedzę i doświadczenie.
W przypadku dodatkowych pytań zapraszam do kontaktu z Kancelarią.
ZADZWOŃ